Żelazo w organizmie człowieka jest kluczowe dla procesów życiowych. Pierwiastek ten wspiera produkcję czerwonych krwinek, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, wspomaga utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych i uczestniczy w metabolizmie energetycznym. Co to jest żelazo? Za co odpowiada w organizmie? Odpowiadamy!

Żelazo — co to takiego?

Czym jest żelazo? To niezbędny mikroelement, który odgrywa zasadniczą rolę w utrzymaniu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Choć w ciele dorosłego człowieka znajdują się zaledwie 3–4 gramy tego pierwiastka, jego znaczenie jest nieproporcjonalnie duże. Aż 70% żelaza obecnego w organizmie wchodzi w skład hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu z płuc do wszystkich komórek i tkanek.

Zobacz: Witaminy dla kobiet starających się o dziecko — o czym muszą pamiętać?

Żelazo — za co odpowiada?

Znaczenie żelaza w organizmie człowieka jest wręcz ogromne, a jego właściwości i zastosowanie wykraczają daleko poza powszechnie znany udział w transporcie tlenu. Nie bez znaczenia jest także jego rola w redukcji uczucia zmęczenia i znużenia, czy utrzymania prawidłowych funkcji poznawczych.

Żelazo pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny

Żelazo spełnia ważną funkcję w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny – procesach niezbędnych do utrzymania odpowiedniego dotlenienia organizmu.  

Pomoc w prawidłowym transporcie tlenu w organizmie

Funkcje żelaza nie ograniczają się jedynie do produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny. Warto pamiętać, że tlen jest niezbędnym elementem procesów metabolicznych, a jego skuteczny transport w organizmie warunkuje prawidłowe funkcjonowanie komórek i tkanek. Kluczową rolę w tym mechanizmie odgrywa żelazo, będące składnikiem hemu – integralnej części hemoglobiny, białka obecnego w erytrocytach, które odpowiada za wiązanie i transport tlenu z płuc do wszystkich narządów.  

Pomoc w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego

Jaka jest rola żelaza w organizmie oprócz produkcji czerwonych krwinek, hemoglobiny i transportu tlenu?  Żelazo pomaga również w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.  

Wsparcie organizmu matki i płodu w okresie ciąży

Żelazo odpowiada nie tylko za prawidłowe funkcjonowanie organizmu przyszłej mamy, ale także za rozwój dziecka. Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, umożliwiając efektywny transport tlenu zarówno do tkanek matki, jak i płodu.

 

Inne funkcje żelaza

Żelazo odgrywa również istotną rolę w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu energetycznego. Przyczynia się do redukcji uczucia zmęczenia i znużenia, co jest szczególnie ważne dla osób prowadzących intensywny tryb życia. Pierwiastek ten ma także wpływ na utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych, co jest istotne zarówno dla dzieci w wieku szkolnym, jak i osób dorosłych. Co więcej, żelazo uczestniczy w procesie podziału komórek.

Przeczytaj: Suplementy diety w ciąży – jakie wybrać?

 

[H2] Gdzie znaleźć żelazo w diecie?

Najlepszym źródłem żelaza hemowego, które charakteryzuje się najwyższą przyswajalnością, są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak:

• wątróbka;
• mięso czerwone;
• drób;
•  

W diecie roślinnej żelazo niehemowe, choć trudniej przyswajalne, również jest obecne w wielu wartościowych produktach. Bogatym źródłem są:

• orzechy;
• nasiona roślin strączkowych;
• suszone owoce (np. morele i śliwki);
• pełnoziarniste produkty zbożowe.

Sprawdź także: Żelazo w ciąży – dlaczego warto je uzupełniać? Co jeść, żeby dostarczyć żelazo?

 

Bibliografia:

1. Dutt S., Hamza I., Bartnikas TB., Molecular mechanisms of iron and heme metabolism. Annu Rev Nutr. 2022 Aug 22;42:311-335.
2. Blanco-Rojo R., Vaquero M.P., Iron bioavailability from food fortification to precision nutrition: a review. Innov Food Sci Emerg Technol. 2018;51:1-12.
3. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/zelazo-znaczenie-zrodla-przyklady-realizacji-z-diety/ [dostęp: 19.02.2025]