Czynniki wpływające na zdrowie rozwijającego się płodu
11/03/2021
- Ciąża
- Zdrowie
11/03/2021
Na rozwój dziecka w czasie życia płodowego wpływ ma bardzo wiele czynników zewnętrznych: dieta matki, jej codzienne sposoby dbania o siebie, kosmetyki, które stosuje, ale również środowisko, w jakim żyje i pracuje. Dziecko w łonie matki jest bardzo wrażliwe – reaguje na wszystko, co dzieje się wokół niej.
W momencie połączenia się komórki jajowej z plemnikiem zostają zdeterminowane wszystkie cechy dziecka, które ma się narodzić. Ciąża trwa dziewięć miesięcy, w czasie których płód rozwija się bardzo intensywnie. Już w 33–35 dniu ciąży w badaniu Wultrasonograficznym można zobaczyć pęcherzyk ciążowy1. Rozwój serca płodu rozpoczyna się bardzo szybko. W 5–6 tygodniu ciąży można dostrzec w badaniu USG aktywność skurczową serduszka, które bije w tym czasie około 115 razy na minutę.
Równie szybko następuje rozwój mózgu płodu. Mniej więcej jednocześnie z sercem zaczynają się rozwijać półkule mózgu. W 8. tygodniu następuje zwiększenie tempa rozwoju mózgu płodu, a już w 10. tygodniu mózg jest bardzo złożonym narządem1. Pierwsze tygodnie życia płodu są bardzo ważne – to one determinują kolejne etapy rozwoju. Warto w tym czasie wspierać rozwój dziecka, stosując odpowiednią, dobrze zbilansowaną dietę, a w przypadku niedoborów suplementy diety odpowiednie dla ciężarnych kobiet, na przykład preparat MamaDHA Premium +, który został skomponowany w taki sposób, aby pomóc uzupełnić najważniejsze składniki odżywcze i pozytywnie wpływać na zdrowie płodu.
Zmiany hormonalne u kobiet w ciąży sprawiają, że zmniejsza się aktywność enzymów wątrobowych, które odpowiadają za rozpad wielu substancji. Taką substancją jest kofeina – występuje ona naturalnie w roślinach2. Kofeina u kobiet w ciąży jest rozkładana 2–3 razy dłużej niż normalnie. Dodatkowo należy pamiętać, że z łatwością przedostaje się do łożyska – wątroba dziecka rozkłada tę substancję jeszcze wolniej. Kofeina oddziałuje niekorzystnie na łożyskowy przepływ krwi i może prowadzić do upośledzenia transportu substancji odżywczych do płodu2. Właśnie dlatego zaleca się ograniczenie spożycia kawy w trakcie ciąży. Warto za to uzupełnić dietę o potrzebne dla rozwoju dziecka witaminy i mikroelementy.
Kobiety w ciąży nie powinny spożywać alkoholu – o tym powszechnie wiadomo. Ale właściwie dlaczego? Alkohol przenika swobodnie przez łożysko z organizmu matki do krwioobiegu dziecka i po około 40–60 minutach osiąga dokładnie takie samo stężenie, jak w organizmie matki3. Regularne spożywanie alkoholu w ciąży może doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego, powstania wad wrodzonych dziecka, płodowego zespołu alkoholowego, a dodatkowo dziecko może być narażone na zaburzenia poznawcze, zaburzenia zachowań oraz uszkodzenia mózgu, które uwidaczniają się po narodzinach. Przyczyną tych zaburzeń jest upośledzenie zdolności transportowych łożyska oraz ograniczenie jego możliwości wchłaniania kwasu foliowego i innych substancji niezbędnych dla prawidłowego rozwoju płodu3.
Jak się okazuje, dbanie o aktywność fizyczną w czasie ciąży jest jednym z podstawowych czynników wpływających na zdrowie matki i dziecka. Sport w ciąży niweluje uciążliwości ze strony kręgosłupa oraz pozwala kontrolować przyrost masy ciała przyszłej matki. Aktywność fizyczna sprawia, że poprawia się wydolność organizmu kobiety, a to z kolei oddziałuje na sam poród – matka dysponuje siłami fizycznymi, które pozwalają jej rodzić w sposób naturalny. Wszelkie formy aktywności fizycznej są w trakcie ciąży mile widziane, ale należy pamiętać o przestrzeganiu kilku zasad: jeśli kobieta przed zajściem w ciążę uprawiała sporty, to w okresie ciąży nie powinna intensyfikować wysiłku ani rozpoczynać nieuprawianych wcześniej dyscyplin sportowych, musi natomiast wystrzegać się dużych wysokości.
Opracowano na podstawie:
1. A. Bacz, Przebieg ciąży: pierwsze 12 tygodni, http://ciaza.mp.pl/przebiegciazy/63088,pierwsze-12-tygodni-ciazy (dostęp: 08.03.2021).
2. R. Wierzejska, Wpływ spożycia kofeiny na przebieg ciąży i rozwój płodu, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2012, 5 (2), s. 110–113.
3. M. Załuska, Spożycie alkoholu w okresie ciąży a rozwój płodu i stan dziecka, http://ain.ipin.edu.pl/archiwum/1992/09/AiN_WIOSNA-1992-02.pdf (dostęp: 08.03.2021).